عنوان طرح: کتابشناسی تاریخ و فرهنگ زرتشتی
مجریان: خانم‌ها ویدا بزرگچمی، میترا مرادپور، فرناز یکتایی‌فر، فرزانه گشتاسب و آقای بوذرجمهر پرخیده
ناظر: خانم پروین بامسیان
چکیده طرح تحقیق:
کتابشناسی، موضوعی شناخته شده در جهان است و سابقه‌ای دیرین دارد، اما در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است. محمدتقی دانش‌پژوه و ایرج افشار نخستین کسانی هستند که با انتشار «فهرست نسخ خطی فارسی در ایران» نخستین منبع کتابشناسی را در اختیار پژوهشگران قرار دادند. مجموعه‌های کتابشناسی همواره در زمینه‌های مختلف علمی مورد توجه و استفاده بوده‌اند. امروزه اهمیت این مجموعه‌ها به اندازه‌ای است که در موضوعات بسیار تخصصی تهیه می‌شوند.
با توجه به دامنه گسترده تاریخ و فرهنگ زرتشتی، چنانچه ضرورتی بر تحقیق در این حوزه باشد پژوهشگر به منابع بسیاری برای تحقیقات خود نیاز دارد. امروزه برای انجام یک تحقیق دقیق و کامل در هر موضوعی به منابع آن موضوع نیاز است و با توجه به حجم روزافزون اطلاعات که به اشکال گوناگون چون کتاب، گزارش، پایان نامه های دانشگاهی و مقاله چاپ و منتشر می شود دستیابی به آنها روز به روز دشوارتر می‌شود. به ویژه تدریس دین زرتشتی در رشته‌های مختلف علوم انسانی مانند ادیان و عرفان، فرهنگ و زبان‌های باستانی، تاریخ ایران باستان و ایران‌شناسی، و انتخاب موضوع پایان‌نامه‌ها در این حوزه، اهمیت و ضرورت کتابشناسی تاریخ و فرهنگ زرتشتی را نمایان می‌سازد.
در این راستا گروه پژوهشی یادگار باستان، طرحی با عنوان “کتابشناسی تاریخ و فرهنگ زرتشتی” ارایه داده تا دستیابی به اطلاعات موجود و پراکنده را برای پژوهشگران تسهیل و امکان هدایت تحقیقات به سمت موضوعات و زمینه هایی که کمتر بدان ها توجه شده است، را برآورده سازد.
این پژوهش می تواند به عنوان منبعی مهم در اختیار پژوهشگران رشته‌های مختلف علوم انسانی مانند ادیان و عرفان ، فرهنگ و زبان‌های باستانی، تاریخ ایران باستان و ایران‌شناسی قرار گیرد و آنان را در شناسایی منابع موجود در مورد تاریخ و فرهنگ زرتشتی یاری کند؛ همچنین مراکز دانشگاهی و پژوهشکده‌هایی که در رابطه با فرهنگ و تاریخ ایران فعال هستند یا به طور تخصصی به موضوع دین زرتشتی می پردازند، می‌توانند از نتایج این کار بهره‌مند شوند.
موضوعاتی که در حوزه این پژوهش قرار می گیرد شامل دین، جامعه شناسی، سیاست، آداب و رسوم، زبان، ادبیات، جغرافیا، تاریخ، باستان‌شناسی و هنر خواهد بود، درنتیجه این کتابشناسی تمامی این موضوعات را محور کار خود قرار می دهد. همچنین دوره های تاریخی پیش از اسلام و پس از اسلام و تاثیری که این دوره ها بر یکدیگر داشته اند مورد توجه قرار خواهد گرفت. همچنین کتاب‌ها و مقالات متعددی در این زمینه به زبان های مختلف به چاپ رسیده است که در این مرحله تصمیم بر این است که تنها اطلاعات منابع به زبان فارسی جمع آوری شود.
در این راستا، فهرستی از مقالات، پایان‌نامه‌ها، و کتاب‌های مستقلی که به زبان فارسی به صورت تالیف یا ترجمه منتشر شده است، و همچنین کتاب‌هایی که بخشی یا فصلی از آن به نوعی به موضوع مربوط می‌شود ، تهیه می‌شود و سعی شده به ابعاد گوناگون فرهنگ زرتشتی و تاثیر و تاثرات آن توجه شود و کلیه جوانب آن از قبیل تاریخ، جغرافیا، فرهنگ، مکان های تاریخی ، آداب و رسوم، سیاست، جامعه شناسی، زبان و ادبیات، آیین و مذهب، کشاورزی و صنایع از نظر دور نماند.
نتیجه این پژوهش به صورت کتابی با عنوان «کتابشناسی تاریخ و فرهنگ زرتشتی» منتشر خواهد شد.